درخواست ناشران از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی/ یادداشتی از سعید احمدی
۶ دی ۱۳۹۵ ۰۶:۳۸:۰۹ ب.ظ
سعید احمدی، مدیر انتشارات «تیسا» درخواست عاجل ناشران از وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی رادر قالب 6 بند عنوان کرد که توجه به توزیع کتابهای غیر اصل در بازار کتاب و پرهیز از سلیقهگرایی در صدور مجوز به کتابها از آنجمله است.
خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - سعید احمدی، مدیر انتشارات تیسا: روز پنجشنبه 20 آبانماه به همراه چند تن دیگر از ناشران شناخته شده و فعال فروشگاهی را در خیابان ... کشف کردیم که کتابهای پرفروش انتشارات تیسا، ققنوس، آموت، چشمه، نگاه، ثالث، نامنی، پرسمان و ... را بهصورت غیرمجاز چاپ و به فروش میرساند. با اطلاع سایر همکاران به محل مراجعه شد و در معیت دو نفر از بازرسان اتحادیه ناشران از این فروشگاه غیرقانونی بازدید و کتابهای مذکور را مهر شده خریداری کردیم و حتی با فشار نیروی انتظامی که به محل فراخوانده شده بودند نیز فاکتور فروش گرفتیم.
جناب آقای دکتر صالحی امیری ما ناشران بهعنوان بدنه و رکن اصلی حوزه فرهنگی کشور از حضور شما بهعنوان وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی که سبقه نویسندگی هم دارید خوشحالیم، زیرا این خصیصه شما کمک میکند که بهتر و بیشتر از سایرین درد جانکاه یک ناشر را درک کنید. خوشبختانه شما سالها در مرکز تحقیقات استراتژیک معاون فرهنگی و اجتماعی بودهاید؛ معاونتی که بیشترین حجم تولیدات مکتوب را داشت و نام شما بهعنوان سرپرست یا ناظر بسیاری از آن کتابها، به کرات به چشم کتابخوانها خورده است. انتشارات وزین ققنوس هم پیشتر از شما چند عنوان کتاب منتشر کرده است.
این مختصر بدان جهت اشاره شد که مطلع باشید ما ناشران شما را تا چه حد آشنا با حوزه کتاب و نویسندگی میشماریم.
اما خواسته ما ناشران از وزیر جدید حوزه فرهنگ چیست؟
1. توجه به توزیع کتابهای غیر اصل در بازار کتاب و حرامخواری در بازار چاپ و توزیع کتاب.
اگر وزارت ارشاد بخواهد در کمتر از یک هفته ریشه این مساله را میخشکاند. به سرعت و از طریق فروشندگانی که در حاشیه خیابانها کتابفروشی میکنند میتوان به چاپکنندگان زیرزمینی دست پیدا کرد. این کتابها در یک شبکه و سیستم منظم توزیع میشوند و اگر «وزیر ارشاد» بخواهد به سرعت میتواند سرمنشأها را پیدا کند. این سرمنشأها همانهایی هستند که یا خود کتابهای ناشران را در شبکه کتابفروشیها توزیع میکنند یا میشناسند چه کسانی این کار را میکند.
جناب آقای وزیر شما بخوبی میدانید که یک ناشر با چه مشکلات و مصائب متعدد مالی و غیرمالی یک کتاب را چاپ میکند و با چه امیدها و آرزوهایی آنرا روانه بازار کتاب میکند. خوب میدانید که چه تلاشهایی باید بکند تا کتابش دیده و شناخته شود و انشاالله بگوید تا چاپ دوم و سوم بیاید و اندک سودی را درپی هزینههای سنگین انتشار کتاب بیاورد که البته با توجه به بازه زمانی هزینه تا بازگشت آنها در بازار کتاب، برخی معتقدند که سود سپرده بانکی به انتشار کتاب ارجح است. اما ما ناشران کاری جز نشر و ترویج فرهنگ بلد نیستیم و اگر سوداگری میدانستیم، ناشر نمیشدیم. حال با این مشکلات شما بگویید که با این طیف از سارقان فرهنگی که زحمت و تلاش یک انتشارات را به یغما میبرند چه باید کرد؟؟
قطعا وزارت ارشاد امکانات قانونی و اجرائی متعددی دارد که اگر بخواهد و اراده کند میتواند راه این تخلفات را مانع شود و این اولین خواسته ناشران از شماست.
2. تنظیم یک آئیننامه برای بررسی و صدور مجوز کتاب و پرهیز از سلیقهگرایی در صدور مجوز به کتابها.
ناشران مکررا این سلیقهگرایی را در کتابهای خود و یا در مقایسه با کتابهای دیگر ناشران دیدهاند. ممیزان محترم وزارت ارشاد، از یک مجموعه اصول مشخص تبعیت نمیکنند. هریک به فراخور عقاید، حس و حال و دغدغههای خود برای یک کتاب مجوز چاپ میکنند یا نمیکنند.
ملاحظه میکنید که چه تلاش و کوششی باید صرف شود تا یک کتاب به مرحله درخواست مجوز برسد و ناگهان این تلاش و امید به قعر دره فراموشی یا سرابی در کویر یاس تبدیل میشود و هیچکس هم پاسخگوی چرایی آن نیست. در چنین مواقعی توضیح اولین شرط است، اما توضیح هم نمیدهند.
3. پیرایش وزارت ارشاد از کارکنانی که رسما با اعمال نفوذ، فرایند بررسی کتابهای یک ناشر را نسبت به ناشران دیگر تسریع میبخشند.
ناشران پرتولید، معمولا مورد پیشنهاد از سوی کارکنان وزارت ارشاد قرار میگیرند که توصیه میکنند چنانچه ما را بهعنوان مشاور خود انتخاب کنید، ما میتوانیم کتابهای شما را سریعتر و آسانتر به مجوز برسانیم و بدیهی است حق مشاوره مکفی میبایست از سوی ناشر بهطور منظم و ماهانه پرداخت شود!
این مسئله ادامه درد سهمگین بالاست. چرا و چطور ممکن است چنین امری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود داشته باشد؟ اگر شیوه مشخصی برای ممیزی کتاب باشد، همه تکلیف خود را میدانند هم ناشر و هم ممیز و دامن وزارت ارشاد هم از این مسائل و حواشی ناپسند آن پاک میشود.
4. حل کردن مسئله کپیرایت و حمایت از ناشرانی که آثار آنها توسط سایر ناشرین تجدیدچاپ میشود.
جناب آقای وزیر آیا وزارتخانه تحت امر شما خواهد توانست ناشران را از این بلیه رها کند؟
تا کی باید ناشری کتابی را تولید کند و بعد با کمال حیرت شاهد آن باشد که کتابش توسط ناشران دیگر، بعضا با اندکی ویرایش زبانی! منتشر شود؟
چه تعداد ناشر خوشنام را میشناسید که ناشر دیگری با نامی شبیه به آن و با افزودن یک پیشوند یا پسوند در بازار کتاب فعالیت میکند؟
تا کی ناشران وقتی در برابر قضات دادگستری قرار میگیرند و درخواست دادرسی میکنند با این پرسش مواجه نشوند که: «آیا وقتی شما کتابی را منتشر میکنید کس دیگری حق ندارد آن کتاب را منتشر کند؟»!
جناب آقای دکتر صالحی امیری مجموعه این عوامل به تنهایی کافی است که یک ناشر را از کار بازدارد یا از هستی ساقط کند. باور کنید بسیاری از ناشران با قرض و وام کتاب چاپ میکنند و تنها امید به اجرای قانون آنها را دلگرم میکند. اگر شما قانون را اجرا نکنید قطعا ناشرین دست از کار نخواهند کشید، اما رونق نشر و بازار کتاب همچنان به دست سارقان فرهنگی خواهد بود و باز هم همه انگشتها به سوی وزارت ارشاد بهعنوان عامل سهلانگاری متهم خواهند کرد و البته این امر شایسته شما و مجموعه تحت امر شما نخواهد بود.
5. توجه به خریدهای وزارت ارشاد و پرهیز از سلیقهگرایی در خرید موضوعی خاص یا حمایت از ناشری مخصوص.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمان دولت اصلاحات یارانه خود را از دادن کاغذ و فیلم و زینک، به خرید کتاب از ناشران تبدیل کرد. حال وقت آن است که این سوبسید از ناشران حذف شده و به کتابفروشیها تخصیص داده شود، تا هم ناشران و موضوعات خاص، از حاشیه امن و خریدهای آنچنانی وزارت ارشاد خارج شود و هم مهمترین عنصر در چرخه توزیع از وضعیت رکود به درآمده و به درستی بازار را تعدیل کند.
6. حمایت از کتابهایی که مجوز رسمی از وزارت ارشاد دارند، ولی توسط برخی مقامات یا سایر نهادهای «خاص» از توزیع و فروش آنها جلوگیری بهعمل میآید.
جناب آقای دکتر صالحی امیری متاسفانه تنها کنسرتها نیستند که با دستور مقامات قضایی یا انتظامی یا برخی شخصیتهای مذهبی لغو میشوند. گاهی کتابها نیز پس از گذر از هفت خان و ممیزی و صدور مجوز و نشر و توزیع و سارقان نشر، هنگامی که تازه چون نهالی نوپا سر برآوردهاند ناگهان نهادی رسمی یا غیر رسمی یا به تشخیص دلواپسان متعدد و متنوع به تیر غیبی گرفتار میشوند که کتاب در این حالت یا مورد ممیزی مجدد قرار میگیرند و یا اساس از توزیع و فروش آنها جلوگیری میشود و تمام تلاش و سرمایه ناشر نابود میشود و پس از بروز این وضعیت هم هیچ ضمانت و پشتوانه قانونی برای جبران خسارت ناشر وجود ندارد. آقای وزیر آیا وزارت ارشاد میتواند مانع این روند ناصواب و غیرقابل پیشبینی شود؟
ناشران از شما تقاضای عاجل دارند که در بدو ورود خود به اتاق فرمان فرهنگ و ارشاد اسلامی این مسائل را درنظر داشته باشید و با بنیاد گذاردن شیوه خاص برای تغییر این مصائب و مشکلات، نشان افتخار آغازکننده این راه را به کارنامه خود اختصاص دهید و ناشران را دلگرم و امیدوار به آینده کنید.
زندگی صحنه یکتای هنرمندی ماست
هر کسی نغمه خود خواند و از صحنه رود
صحنه پیوسته به جاست
خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد